قاعدگی یا پریود دردناک + علت و روش درمان

دوران قاعدگی برای تمامی خانم ها با دشواری و ناراحتی هایی همراه است، برای برخی دردهای شکمی و درد رحم شدیدی ایجاد می شود که شرایط را بدتر و غیر قابل تحمل می سازد.این درد در برخی از موارد به قدری شدید است که فرد را ناچار به درمان توسط متخصص زنان میسازد. میزان درد در هر خانم متفاوت است و علائم آن نیز دارای تفاوت های خاص خود می باشد. معمولا درد قاعدگی در قسمت پایین شکم و پشت حس می‌شود، که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. درد لگن و شکم از شایع ترین عوارض پریودی است که در سال های ابتدایی پریود شدن هم بیشتر تجربه می شود. در هر صورت ممکن است این اتفاق به صورت روتین یا دوره ای ایجاد شود که روش هایی برای کنترل و یا درمان آن نیز وجود دارد.

قاعدگی دردناک چیست؟

درد همراه با قاعدگی را دیسمنوره (به انگلیسی dysmenorrhea) یا درد پریود می نامند. بیش از نیمی از زنانی که هر ماه عادت ماهانه می شوند، هر ماه ۱ تا ۲ روز درد دارند. معمولاً درد خفیف است. اما برای برخی از زنان، درد آنقدر شدید می‌شود؛ ه انجام فعالیت های روزمره را برای آنها دشوار می سازد.

انواع دیسمنوره

انواع درد قاعدگی به این شرح است:

دیسمنوره اولیه

درد یا گرفتگی است که قبل یا در طول پریود ایجاد می شود. این درد ناشی از مواد شیمیایی طبیعی به نام پروستاگلاندین است که در پوشش داخلی رحم ساخته می شود. ماده پروستاگلاندین باعث انقباض ماهیچه ها و رگ های خونی رحم می شود. در روز اول پریود، سطح پروستاگلاندین بالا است و با ادامه خونریزی و ریزش پوشش داخلی رحم، سطح پایین می آید. به همین دلیل است که درد بعد از چند روز اول پریود کاهش می یابد.

دیسمنوره ثانویه

به دلیل اختلال در اندام های تناسلی ایجاد می شود. درد با گذشت زمان بدتر و طولانی‌تر شده و از دردهای معمولی قاعدگی بیشتر طول می‌کشد. برای مثال، درد ممکن است چند روز قبل از شروع قاعدگی شروع شود و با ادامه قاعدگی بدتر شود و پس از پایان آن از بین نرود.رای از علل دیسمنوره ثانویه به این شرح است:

برخی از بیماری‌ها می توانند باعث دیسمنوره ثانویه شوند، که عبارتند از:

• آندومتریوز: این بیماری باعث می‌شود، بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در نواحی دیگر بدن مانند تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ ، پشت رحم و روی مثانه رشد کند.این بافت در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شده و ممکن است خونریزی کند . این خونریزی می تواند باعث درد، به خصوص در نزدیکی دوران پریود شود.
• فیبروم ها : فیبروم ها توده هایی هستند که در خارج، داخل یا در دیواره های رحم ایجاد می شوند. فیبروم های واقع در دیواره رحم می توانند باعث درد شوند. فیبروم های کوچک معمولا باعث درد نمی شود.
• مشکلات رحم، لوله‌های فالوپ و سایر اندام‌های تناسلی و برخی از نقایصی که یک زن با آن متولد می‌شود می‌تواند منجر به درد در دوران قاعدگی شود.
• برخی از شرایط پزشکی می توانند در طول دوره قاعدگی شعله ور شده و باعث درد شوند. این شرایط شامل بیماری کرون و اختلالات ادراری است.

علائم قاعدگی دردناک چیست؟

در هر صورت زمانی که پریود می شوید به دلیل ریزش دیواره ای از رگ ها در رحم احساس درد می کنید، اما در مواردی که درد شدید است فرد در قسمت شکم درد شدیدی احساس می کند، همینطور احساس فشار در این ناحیه زیاد است و در ادامه قسمت هایی مانند کمر، لگن و پاها نیز دچار درد و التهاب می شوند.

به طور کلی علائم قاعدگی دردناک شامل موارد زیر است :

• احساس درد در ناحیه ی شکم (گاهی اوقات بسیار شدید)
• احساس فشار در شکم
• درد در ناحیه لگن، پایین کمر و پشت و داخل ران

وقتی که درد شدید باشد، علائم عبارتند از:

• ناراحتی و مشکل معده، گاهی اوقات همراه با استفراغ
• آبکی و شل شدن مدفوع

دلایل ایجاد قاعدگی دردناک چیست؟

درد شکم در دوران قاعدگی به دلیل انقباضاتی است که در رحم ایجاد می شود . گاهی انقباض رحم به قدری شدید است که می تواند عروث خونری نزدیک به رحم را تحت فشار قرار دهد این گرفتگی موجب ایجاد درد و گرفتگی در رحم می شود که احساس نا خوشایندی را برای فرد ایجاد می کند. این احساس معمولا در اولین روز پریود ایجاد می شود و به طور خود به خود درمان می شود . بد نیست بدانید که درد قاعدگی یا اولیه است یا ثانویه و درد اولیه به دلایل تغییرات بدن در اثر چرخه ی قاعدگی رخ می‌دهد، در حالی که درد قاعدگی ثانویه ناشی از مشکل در اندام‌های تولید مثلی است. درد قاعدگی ثانویه دلایل متعددی دارد، از جمله:

اندومتریوز:  این بیماری بافت رحم را زخیم می کند ، در این عارضه بافت داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم یافت می‌شود و یا اینکه ضخامت آن زیاد می شود و بیماری هایی برای فرد ایجاد می کند.

بیماری‌های التهابی لگن: وجود عفونت و یا التهاب در لگن ، رحم و یا سایر اندام های تناسلی ممکن است باعث بروز قاعدگی دردناک باشد، باید آزمایش دهید تا متوجه این عارضه شوید. عامل این عفونت باکتری است و از رحم شروع می‌شود و می‌تواند به سایر ارگان‌های تولید مثل نیز گسترش یابد. وجود عفونت باعث التهاب و ایجاد درد به خصوص در قاعدگی می شود.

خونریزی غیر طبیعی واژن : اگر در دوران پریود نیستید و خونریزی همراه با درد دارید باید به این مورد رسیدگی نمایید.ممکن است درد ایجاد شده در اثر پریود نباشد.

تنگی دهانه ی رحم: در این مورد دهانه رحم به قدری تنگ است که اجازه عبور راحت جریان خون را نمی دهد، احتباص خون و متورم شدن رگ ها عاملی است که با درد زیادی برای خانم ها همراه می شود. دهانه رحم قسمت پایین رحم است، می‌تواند به علت آسیب دیدگی و همچنین کمبود استروژن پس از یائسگی ایجاد شود.

فیبروئید: ممکن است فرد به توده های خوش خیم مبتلا شده باشد و دیواره داخلی رحم دارای تعدادی فیبروئید باشد که باعث ایجاد قاعدگی دردناک شود . برخی بیماری ها مانند کیست شکلاتی هم باعث احساس درد در پریود می شود.

چه روش هایی برای درمان قاعدگی دردناک وجود دارد؟

برای کنترل درد بهترین روش ها استراحت و مراقبت از خود است، می توانید از کیسه های آب گرم کمک بگیرید. دوش آب گرم بگیرید و یا از مسکن ها کمک بگیرید. در صورت خفیف بودن درد قاعدگی می‌توانید از آسپیرین یا سایر داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید این دارو ها کمک می کنند که درد قاعدگی در اولین روز قابل تحمل تر و راحت تر باشد. اگر درد شدید و غیر قابل کنترل است باید به پزشک مراجعه نمایید.

همچنین به شما توصیه می شود که موارد زیر را نیز رعایت نمایید :

• به خوبی استراحت کنید و در یک مکان گرم دراز بکشید.
• از مصرف غذاهای حاوی کافئین و نمک اجتناب کنید.
• از تنباکو یا مشروبات الکلی استفاده نکنید.
• پشت و شکم خود را ماساژ دهید.
• از کمپرس گرم استفاده کنید.

فعالیت های روزمره خود را افزایش دهید، زنانی که ورزش های سبک و روزانه دارند کمتر دچار درد قاعدگی می شوند. عضلات رحم خود را تقویت کنید و اجازه دهید به انقباضات عادت کنند.

تمرینات کگل به شما کمک می کند که عضلات رحم به خوبی تقویت شوند. این تمرینات به علاوه تاثیرات بسیاری روی بی اختیاری ادرار یا افتادگی رحم نیز دارد که می تواند کمک کننده باشد تا شما دچار این عارضه ها نشوید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد ایجاد شده تشدید و غیر قابل تحمل بود سعی کنید که به پزشک مراجعه کنید. کشیدن درد برای مدتن طولانی موجب افت فشارتان می شود بهتر است در اولین فرصت به درمانگاه یا پزشک مراجعه کنید. ممکن است برای درمان قاعدگی دردناک از درمان های دوره ای استفاده شود که معمولا داروهای ضدبارداری برایتان تجویز می شود. این روش درمانی کمک می کند که قاعدگی شما منظم و درد دوران پریودی کم تر شود.

دکتر زنان از علائم و چرخه‌های قاعدگی شما سوال خواهد کرد و با اسپکولوم واژن و رحم شما را معاینه می‌کند و در صورت نیاز از آن نمونه برداری خواهد کرد. در صورتی که پزشک تشخیص دهد، که درد شما با قاعدگی مرتبط نیست، آزمایشات دیگری را جهت انتخاب درمان مناسب انجام خواهد داد.

سوالات متداول درد قاعدگی