لاپاراسکوپی، روشی است که در آن با استفاده از ابزاری به نام لاپاراسکوپ می توان اندام های داخلی شکم مانند رحم را دید. امروزه از لاپاراسکوپی در حوزه های مختلف درمانی استفاده می شود ولی در زمینه جراحی های زنان ، استفاده وسیعی از این جراحی می شود. وسیله ای به نام لاپاراسکوپ از طریق یک برش کوچک که در نزدیک شکم ایجاد می گردد وارد بدن شده و به سمت رحم و تخمدان هدایت می شود.
این روش امکان تجسم اندام های موجود در حفره و ناحیه شکم و لگن از جمله رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها را فراهم می کند. برای بیماری هایی مانند کیست آندومتریوز و فیبروم رحم لاپاراسکوپی یک انتخاب مناسب می باشد.
لاپاراسکوپی با هدف تشخیص و درمان انجام می شود. در این مقاله به بررسی لاپاراسکوپی رحم و نحوه انجام آن می پردازیم، چنانچه می خواهید اطلاعات جامعی در این خصوص به دست آورید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی، معمولا زمانی انجام می شود که بیمار در معاینه بالینی یا آزمایشات دیگر مانند سونوگرافی (USG) یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG) ناهنجاری های در ناحیه لگن نشان داده باشد و برای اطمینان بیشتر و تشخیص دقیق لاپاراسکوپی صورت می گیرد، که معمولا همراه با عمل هیستروسکوپی است. به دلیل اینکه در لاپاراسکوپی از برش جراحی کوچک استفاده میشود، بیشتر افرادی که تحت عمل قرار گرفته اند، می توانند در همان روز به خانه بازگردند. ایجاد برش کوچک نیز به این معنی است که بهبودی در این عممل جراحی سریع است و دوره نقاهت آن طولانی نیست. همچنین خونریزی و از دست دادن خون در این عمل جراحی نیز بسیار کم رخ می دهد و دارای مزایایی نسبت به سایر روش های جراحی باز که در ناحیه رحم و تخمدان صورت می گیرد می باشد که در ادامه به آنها می پردازیم. در ادامه همچنین به جنبه های مختلف این عمل جراحی و نکات مهم مربوط به آن اشاره می شود.
در لاپاراسکوپی رحم، جراح با استفاده از یک دوربین می تواند قسمت های داخلی شکم را ببیند. این به این معنی است که پزشک قادر به دیدن رحم uterus ، لوله های fallopian و تخمدان ها می باشد. همچنین قادر به دیدن قسمت های دیگر بدن شما مانند مثانه و روده شما خواهند بود. در این عمل دیگر احتیاج به برش و باز کردن شکم نیست و با یک برش کوچک در شکم و فرستادن دستگاه لاپاراسکوپی به داخل شکم نواحی داخلی شکم و لگن بررسی می شود. لاپاراسکوپی در تشخیص مشکلات مربوط به نواحی داخلی شکم استفاده می شود و بعلاوه می توان علاوه بر مشاهده مشکلات، جراحی های مربوط به درمان را نیز در این روش انجام داد.
چه افرادی کاندیدای مناسبی برای انجام لاپاراسکوپی هستند؟
قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی باید بدانید که تمامی افراد نیاز به انجام این جراحی ندارند و تشخیص آن تنها توسط متخصص زنان و زایمان و جراح لاپاراسکوپی انجام می شود . اما در نهایت این روش ایمن و بدون آسیب به بافت رحم بوده که می تواند به طور کامل مشکلات موجود در نواحی مختلف شکم و رحم را بررسی و درمان نماید .
برای عمل هایی مانند جراحی برداشتن رحم، لاپاراسکوپی کیست تخمدان و تخمدان می توان از این روش استفاده کرد. امروزه در سرطان زنان مانند سرطان رحم، سرطان سرویکس و سرطان تخمدان می توان از لاپاراسکوپی استفاده کرد. در خانم هایی که وزن بالایی دارند و انجام عمل باز سبب ایجاد عفونت در آن ها می شود، عمل لاپاراسکوپی روش بسیار مناسبی است.
در چه مواقعی از لاپاراسکوپی استفاده می شود؟
از این روش، هم برای تشخیص و هم برای درمان استفاده می شود. لاپاراسکوپی به طور کلی برای بررسی طبیعی بودن رحم و ساختارهای اطراف آن انجام می شود. اما به طور کلی در موارد زیر پزشک این عمل را توصیه می کند :
- توده های سلولی غیر طبیعی در لگن یا کیست تخمدان که با استفاده از سونوگرافی لگن پیدا شده است. سرطان (تخمدان، آندومتر یا دهانه رحم) که برای دیدن و گسترش آن یا برداشتن غدد نیاز به این روش می باشد.
- حاملگی خارج رحمی
- آندومتریوز
- مشکلات بارداری یا عدم فرزند آوری
- درد ناگهانی و شدید لگن که دلیل مشخص و موجهی ندارد.
لاپاراسکوپی، همچنین ممکن است برای مواردی چون برداشتن رحم در بیماری های وخیم مانند سرطان رحم یا سرطان تخمدان، برداشتن فیبروم های موجود در رحم، عمل بستن لوله های رحمی و جلوگیری کردن از باردار شدن انجام می شود. از دیگر عارضه های رایج که لاپاراسکوپی برای آن انجام می شود نیز می توان به این موارد اشاره کرد: بررسی ایجاد عفونت یا تشخیص آن در رحم و لگن، چسبندگی لگن و لوله های رحمی، تشخیص و درمان کیست تخمدان، قبل از انجام IVF در صورت لزوم ( گاهی اوقات سابقه زوجین در بارداری قبلی باعث شده که پزشک برای تجسم حفره رحم، به ویژه پوشش داخلی آن برای تشخیص هرگونه ناهنجاری که می تواند باعث بروز سقط جنین شود، این عمل را توصیه کند).
بیشتر بخوانید : عوارض لاپاراسکوپی رحم
انواع لاپاراسکوپی و نحوه انجام آن
این عمل جراحی همانطور که اشاره شد، هم برای تشخیص انواع ناهنجاری های موجود در ناحیه لگن و تخمدان صورت می گیرد و همچنین برای درمان و از بین بردن انواع توده ها و فیبروم های موجود در رحم به همراه روش هیستروسکوپی رحم انجام می شود. این عمل شامل یک برش در شکم و یک تا سه برش دیگر در قسمت تحتانی شکم است. اندازه این برش ها کمتر از نیم اینچ است که بسیار کوچکتر از آنچه در جراحی باز صورت می گیرد است و این مزیت لاپاراسکوپی به جراحی باز است. یک دوربین کوچک از طریق این برش ها وارد بدن شده و امکان تجسم حفره های شکم و لگن، تخمدان ها و لوله های رحمی و خارج رحم را فراهم می کند. سپس جراح می تواند در ساختارهای لگنی آسیب های موجود یا ناهنجاری های را تشخیص داده و آنها را در صورت امکان درمان کند. یکی دیگر از مزیت های این روش نسبت به جراحی باز این است که لاپاراسکوپی یک روش کمتر تهاجمی نسبت به جراحی شکم باز است و دارای بهبود سریع تری همراه با خطر کمتری برای تشکیل بافت اسکار است.
برخی از انواع موارد درمانی که منجر به عمل لاپاروسکوپی می شود،
عبارتند از:
- هیسترکتومی یا برداشتن رحم
- برداشتن تخمدانها
- بر داشتن کیست تخمدان
- برداشتن میوم
- مسدود کردن جریان خون به فیبروم
- درمان حاملگی خارج رحم
- آندومتر که درمانی برای آندومتریوز است و یا خارج کردن اندومتریوز
- از بین بردن چسبندگی
- بستن لوله ها
- باز کردن لوله هایی که قبلاً بسته شده
منظور از لاپاراسکوپی تشخیصی و جراحی چیست؟
لاپاراسکوپی تشخیصی، به عنوان بخشی از تحقیقات و آزمایشات برای درمان ناباروری در مواردی انجام می شود که در آزمایش های غیر تهاجمی مانند USG (سونوگرافی) یا HSG (هیستروسالپینگوگرافی) هیچ ناهنجاری و دلیلی برای بیماری و درد بیمار تشخیص داده نشود. این شرایط معمولاً به زنان با ناباروری غیرقابل توضیح، یا افرادی که دارای سقط های پی در پی هستند، جهت تشخیص بهتر توصیه می گردد. در این حالت آناتومی لگن، رحم، لوله ها، تخمدان ها و ساختارهای اطراف آن به طور سیستماتیک بررسی می شود. بخشی از انجام عمل لاپاراسکوپی مربوط به بررسی مسدود بودن یا نبودن لوله های رحمی است که در ناباروری های یک عامل شایع است و تشخیص آن به کمک این عمل صورت می پذیرد که به آن لوله کروم می گویند.
لاپاروسکوپی با کمترین مشکلات انجام می گیرد و در بسیاری از موارد می توان به جای عمل جراحی باز که با برش بزرگ تری در شکم انجام می گیرد، از لاپاراسکوپی استفاده کرد.
لاپاراسکوپی به جراحان کمک می کند که بدون باز کردن شکم ،حفره ی داخل شکم ولگن به وسیله یک ابزار کاملا روشن ونمایان شوند.تلسکوپ همه چیز را در بدن بیمار بزرگ نمایی می کند تا جراح بتواند بیماری های مختلف را تشخیص و درمان کند.
دختران بالغ یا نوجوانی که بعد از شروع پریود خود علائم غیرطبیعی نظیر درد شدید قاعدگی ، وجود ترشحات زیاد ، درد در ناحیه زیر شکم مشاهده کرده اند حتما به دکتر زنان مراجعه کنند زیرا این علائم می تواند هشداری برای بیماری هایی نظیر کیست تخمدان ، اندومتریوز و یا نازایی باشد .
در این حالت یک رنگ آبی به دهانه رحم تزریق و مسیر آن از طریق تلسکوپ بررسی و پیگیری می شود. وجود رنگ در لوله های تخمدان ( لوله فالوپ ) و نشان دادن آن از طریق دوربین تایید کننده این است که لوله های رحمی مسدود نیستند و چسبندگی رخ نداده است. از این روش تشخیصی برای بررسی علل ناباروری استفاده می شود. با این حال حتی در بین زنانی که لوله های آنها در روش لوله کروم بدون انسداد یا باز تشخیص داده شده است، با استفاده از HSG (که تصویر داخلی لوله های رحمی را نشان می دهد) مشاهده شده که 18٪ دارای انسداد لوله یا چسبندگی های اطراف لوله بودند (سمت خارجی لوله های فالوپ).
اگر هرگونه ناهنجاری مانند فیبروم، اندومتریوز، چسبندگی لگن یا لوله فالوپ و کیست تخمدان مسدود شده وجود داشته باشد، می توان همزمان همه این موارد را با استفاده از روش لاپاراسکوپی تشخیص داد و درمان کرد. ممکن است در بعضی از مواقع، لاپاراسکوپی تشخیصی همراه با هیستروسکوپی جراحی انجام شود که به منظور برداشتن فیبروئید و برداشتن سپتوم انجام می شود. در این حالت هم عوارض ناشی از عمل کمتر بوده و هم ایمن تر میباشد. همه اینها مواردی از لاپاراسکوپی درمانی است که معمولا با سایر روش ها ترکیب شده و منجر به برداشتن توده و یا از بین بردن ناهنجاری می گردد.
روش لاپاراسکوپی معمولاً به عنوان یک جراحی روزانه انجام می شود یعنی فرد می تواند همان روز از بیمارستان مرخص گردد. در این عمل به دلیل حساسیت نیز فرد تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد. زمان عمل لاپاراسکوپی حدود نیم ساعت تا یک است بسته به ناحیه تحت درمان و ناهنجاری موجود می تواند متغیر باشد که در حالت کلی بیشتر از یک ساعت طول نمی کشد. در طی این روش بعد از ایجاد زخم و وارد کردن دستگاه همراه با دوربین مقداري گاز دی اکسید کربن به داخل شکم پمپ می شود تا روده را از ناحیه رحم و لگن دور کند. با چرخاندن و کنترل دستی دوربین، می توان تمام جزییات و رحم و لگن را به صورت زده روی مانیتور رصد کرد.
گاهی علاوه بر یک برش، برش دیگری به اندازه یک و نیم سانتی متر در سمت راست یا چپ شکم ایجاد می شود تا بتوان دوربین دیگری را وارد کرد تا دید واضح تری نسبت به اندام داشت. اگر در حین لاپاراسکوپی ناهنجاری مشاهده شود، ممکن است همزمان به درمان آن نیز پرداخته شود که در این مواقع نیاز به ابزار های دیگری نظیر میکرو قیچی، پنس و غیره نیز مورد نیاز است که اینها نیز باید از طریق برش های جانبی کوچک وارد حفره شکمی گردند. بعد از اتمام جراحی و درمان ناهنجاری ها، محل ایجاد زخم و برش بخیه شده و بانداژ می گردد. بانوان بعد از انجام عمل باید 1-2 روز از انجام کارهای سنگین خود کناره گیری کنند و چنانچه شاغل هستند مرخصی بگیرند. انتظار می رود که ناراحتی خفیف به صورت درد خفیف شکمی یا درد شانه تا 7 روز بعد از عمل ادامه داشته باشد. در ادامه به مراقبت های قبل و بعد و همچنین عوارض ناشی از این عمل می پردازیم.
عوارض لاپاراسکوپی چیست؟
بعد از عمل لاپاراسکوپی، در حدود 3٪ بیماران ممکن است حالت تهوع، ناراحتی و درد وجود داشته باشد. به دلیل گاز تزریق شده به داخل شکم ناراحتی دستگاه گوارشی معمولاً بیش از 24-48 ساعت طول نمی کشد. عوارض عمده و احتمالی مرتبط با لاپاراسکوپی شامل احتمال آسیب به سایر ساختارهای لگن مانند مثانه، حالب، روده و عروق خونی است که ممکن است پزشک هنگام انجام عمل مرتکب این خطا شود. گرچه معمولا این اتفاق بسیار نادر و بیشتر در جراحی باز اتفاق می افتد نه در چنین عمل هایی. مثل اکثر جراحی ها که تحت بیهوشی انجام می شوند ممکن است که عارضه ای هایی نظیر سرگیجه نیز داشته باشد. عفونت بعد از عمل به دلیل ایجاد برش و جای بخیه نیز ممکن است رخ دهد که به دلیل کوچک بودن برش احتمال آن کم است. در نهایت اگر لاپاراسکوپی زیر نظر متخصص با تجربه صورت گیرد، احتمال بروز هر یک از این خطرات کاهش می یابد.
اقدامات قبل از انجام عمل لاپاراسکوپی
قبل از انجام توجه به این نکات می تواند نتیجه را بهتر و خطرات جانبی عمل را کاهش دهد که شامل موارد زیر است :
- هر گونه دارویی شامل انواع مکمل ها و داروهایی گیاهی تا مسکن های بدون نسخه اگر مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از انجام لاپاراسکوپی، می بایست به پزشک خود مراجعه کنید و سوالات احتمالی خود را بپرسید تا از همه چیز مطمئن شوید.
- آماده سازی بیمار برای عمل جراحی لاپاراسکوپی رحم، به نوع عمل بستگی دارد. ممکن است قبل از جراحی نیاز به عکسبرداری از بیمار باشد.
- در طی روزهای قبل از عمل ممکن است از شما خواسته شود که مصرف آسپیرین، ایبوپروفن (Advil ، Motrin)، وارفارین (Coumadin) و هر داروی دیگری را که از لخته شدن خون جلوگیری می کند خودداری کنید.
- مصرف سیگار را در روزهای قبل و بعد از عمل را قطع کنید.
- حتما یک نفر را به عنوان همراه داشته باشید زیرا بعد از عمل جراحی اجازه رانندگی ندارید.
- قبل از لاپاراسکوپی رحم دوش بگیرید، زیرا ممکن است این کار را تا چند روز بعد از جراحی نتوانید انجام دهید.
- در روز جراحی معمولاً از شما خواسته می شود که چیزی نخورید یعنی بعد از شب قبل از عمل یا 8 ساعت قبل از جراحی چیزی نخورید و ننوشید.
- اگر نیاز است دارویی قبل از عمل مصرف کنید با جرعه ای آب کوچک این کار انجام دهید.
- به منظور راحتی بیشتر در بیمارستان، لباس راحتی و لوازم بهداشتی مانند پد همراه خود داشته باشید. استفاده از لباس راحت بعد از جراحی ضروری است. از پوشیدن لباس های تنگ که زخم هایتان را تحت فشار قرار می دهد خودداری نمایید.
قبل از عمل لاپاروسکوپی باید اقدامات زیر انجام شود:
- انجام آزمایشات خون، سونوگرافی، ام آر آی
- معمولا بین هشت تا دوازده ساعت بیمار باید ناشتا باشد. در غیر اینصورت عمل به روز دیگری موکول می شود.
- در صورت مصرف دارو، مواد مخدر و حتی مکمل های بدون نسخه ، پزشک خود را مطلع کنید. شاید لازم باشد قبل از جراحی آنها را متوقف کنید.
- داشتن یک همراه الزامی است و خانم های متاهل حتما باید با رضایت همسر بعضی از جراحی های لاپاراسکوپی را انجام دهند.
- قطع مصرف الکل و دخانیات
- توجه به توصیه ها و دستورالعمل های ارائه شده توسط پزشک
مراقبت های بعد از جراحی لاپاراسکوپی
همانطور که اشاره شد، افراد چند ساعت پس از جراحی می توانند به خانه برگشته و از بیمارستان مرخص شوند. اما در بعضی مواقع و شرایط خاص ممکن است نیاز باشد تا بیمار یک شب را در بیمارستان سپری کند. معمولا از انجام بخیه داخلی در ناحیه برش، یک گاز استریل درون برش قرار می گیرد که ممکن است باعث ایجاد درد شکمی برای 1 تا 2 روز پس از عمل شود. بعضی از افراد، بعد از لاپاراسکوپی تا چند روز احساس درد گردن و شانه می کنند، زیرا گاز دی اکسید کربنی که به حفره شکمی وارد شده باعث تحریک دیافراگم می شود. چندین ساعت پس از عمل با جذب گاز این درد ها نیز به مرور کمتر شده و از بین می روند.
در این حالت، استراحت و دراز کشیدن می تواند به کاهش درد کمک کند. ممکن است پزشک، نسخه ای برای شما تجویز کند که شامل داروهای مسکن و داروهای مورد نیاز شماست که آن ها طبق دستور پزشک مصرف کنید. معمولا 1 تا 2 روز بعد از عمل می توانید به فعالیت های عادی خود برگردید. با این حال، به مدت 3 هفته پس از جراحی لاپاراسکوپی، اجسامی با وزن بیش از 4.5 کیلوگرم را بلند نکنید تا خطر ابتلا به فتق و پارگی در برش های عمل کاهش یابد. بسته به اینکه چه عملی انجام شود، معمولاً به محض قطع خونریزی، می توانید فعالیت های جنسی را دوباره شروع کنید. اگر عمل جراحی برداشتن رحم انجام داده اید، قبل از برقراری مجدد رابطه جنسی، باید از بهبود کامل ناحیه لگن مطمئن بود که نیاز به صبر بیشتری دارد. در صورت بروز هر کدام از علائم زیر بعد از عمل لاپاراسکوپی به پزشک مراجعه کنید : خونریزی از واژن، تبی که از بین نمی رود، تهوع و استفراغ، درد شدید شکم.
در دوره استراحت بعد عمل در صورت بروز هر گونه مشکل به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
زمان ترخیص از بیمارستان بسته به نوع عمل جراحی متفاوت است ممکن است چند ساعت پس از عمل جراحی از بیمارستان مرخص شوید و یا به دلیل عکس العملی که بدنتون نشون میده یک روز بیشتر دربیمارستان بمانید .
توجه به توصیه ها و نکات و نسخه های تجویز شده از طرف پزشک که باید بعد از لاپاراسکوپی رحم انجام شود، در دستیابی به نتایج مورد انتظار و مطلوب و جلوگیری از بروز عفونت و سایر عوارض بعد از عمل جراحی رحم بسیار با اهمیت می باشد.
به همین دلیل باید توجه ویژه ای به آن ها داشت.
بهتر است بدانید که پس از لاپاراسکوپی احتمال خونریزی وجود دارد و شخص پس از 10 روز با کاهش خونریزی همراه است ، هم چنین اگر شخص در زمان لاپاراسکوپی برای او از بخیه های جذبی استفاده نکند ، باید 7 روز بعد برای کشیدن بخیه ها اقدام نماید .
تورم پس از لاپاراسکوپی وجود دارد ، جای نگرانی در این خصوص وجود ندارد زیرا پس از مدت زمان کوتاهی تورم ها کاهش می یابد .
تغییر رنگ ادرار هم وجود دارد و جای نگرانی نیست زیرا پس از مدت زمان کوتاهی تغییر می کنند .
مزایای عمل لاپاروسکوپی
عمل لاپاروسکوپی، با برش های کوچک حداکثر دوسانتی متری قابل انجام است و این موجب می شود زخم بیمار زودتر بهبود یافته و احتمال ابتلا به بیماریهای عفونی کاهش یابد.
عمل لاپاروسکوپی زنان دو کاربرد دارد چرا که می تواند همزمان هم برای تشخیص بیماری و هم برای درمان بیماری به کار رود. در جراحی لاپاروسکوپی زنان کمک می کند تا پزشک بدون باز کردن کامل شکم بیمار و انجام جراحی باز وضعیت او را بررسی و یا برای برطرف کردن بیماری اقدام کند. ابزار لاپاراسکوپی، لوله ای بلند و باریک است که دارای دوربینی با وضوح بالا و نور شدید می باشد تا بتواند از طریق ورود به حفره ی شکمی همانطور که حرکت می کند تصاویر داخل شکم و لگن را بر روی مانیتور برای پزشک بفرستد.
مهم ترین تفاوت این دو روش جراحی، زخم های کوچکتر در عمل لاپاراسکوپی است. از آنجایی که زخم ها کوچکتر هستند و عمل دقیق تر انجام شده لذا درد بیمار بسیار کمتر است.
۲۰ درصد از جراحی های باز دارای فتق هستند در حالی که در جراحی با لاپاروسکوپ این اتفاق نادر است.
به دلیل تمامی موارد گفته شده، عوارض پس از عمل جراحی لاپاراسکوپی بیمار بسیار کم است و بیمار خیلی سریع تر در حدوده ۲ تا ۳ روز بعد میتواند به فعالیت های عادی خود برگردد و در محل کار خود حضور پیدا کند.
زمانی که آزمایشات و عکس برداری ها نتیجه مشخصی برای بیمار نداشته و امکان تشخص دقیق وجود ندارد، اغلب برای یافتن و تشخیص منبع درد های لگنی و شکمی استفاده می شود، حتی در مواردی که نیاز به ترمیم کوچکی در بدن بیمار باشد جراح به راحتی این عمل را انجام می دهد.
از مزایای عمل لاپاراسکوپی می توان موارد ذیل را نام برد:
- در عمل لاپاروسکوپی احتمال عفونت بسیار کمتر است.
- جراحی لاپاروسکوپی زمان بهبودی کوتاهتری نسبت به جراحی باز دارد.
- بیمار می تواند زودتر مرخص شده و در منزل استراحت کند.
- زخم های کوچکتری در بدن بیمار ایجاد می شود.
دستگاه لاپاروسکوپ می تواند به عنوان یک روش تشخیص هم استفاده شود.
تفاوت عمل لاپاروسکوپی با عمل باز یا به همان روش سنتی
تفاوت این دو عمل باهم، یعنی عمل باز با عمل لاپاراسکوپی در میزان برش بر روی بدن بیماراست. در جراحی باز برای آنکه دکتر دید کافی برای عمل داشته باشد برشی به اندازه ۶ تا ۱۲ اینچ روی شکم فرد ایجاد می کنند در حالی که در عمل لاپاروسکوپی فقط یک تا ۳ برش کوچک نیم تا یک سانتی متری بوجود می آید که به سرعت قابل بهبود است و نیاز به بستری شدن طولانی مدت بیمار نیست و پس از یک هفته بیمارمیتواند حتی رانندگی کند و حتی از روز عمل تمام کارهای شخصی اش را انجام دهد. در این جراحی برش های کوچک به معنی این است که مدت زمان لازم برای بازیابی بسیار کوتاه بوده و بهبودی سریع اتفاق می افتد.
عمل لاپاروسکوپی چگونه انجام می شود؟
عمل لاپاراسکوپی، توسط دستگاه لاپاراسکوپ توسط دوربینی که بروی آن وجود دارد وارد بدن می شود برای مشاهده ی اعضا داخلی شکم و لگن صورت می گیرد.
پس از ایجاد برش و ورود دستگاه لاپاراسکوپ، گاز دی اکسید کربن یا گاز اکسید نیتروژن در حفره ی شکمی منتشر می کنند تا امکان دید جراح لاپاراسکوپ زنان بیشتر شود.
عمل لاپاراسکوپی زنان توسط بیهوشی عمومی و در بیمارستان انجام میشود و در کلینیک امکان پذیر نیست. در تمامی موارد عمل لاپاروسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
برای داشتن دید کافی گاز لاپاروسکوپی یا co2 وارد بدن بیمار می شود و با این روش به اندام های بیمار آسیب نمی رسد. پزشک ابتدا جهت تشخیص، اندام های داخلی را ارزیابی می کند.
گاز کمک می کند دیواره های شکمی از دستگاه های داخلی بدن جدا شود و دید اجزای داخلی بدن برای جراح آسان گردد. در پایان مراحل عمل دستگاه برداشته، گاز تخلیه شده و برش ها را می بندند.
لاپاراسکوپ از طریق یک برش کوچک در ناف، وارد بدن میشود و تصاویری روی صفحه مانیتور مشاهده می شود. سپس ابزار جراحی از طریق این برش ها وارد بدن می شوند.
در صورت نیاز به عمل جراحی برش های دیگری نیز ایجاد می شود. گازی که وارد شکم شده بود و ابزارهای جراحی پس از اتمام عمل از بدن خارج می شوند. بدین ترتیب لاپاراسکوپی رحم انجام می شود.
مدت زمان این عمل بسته به نوع عمل و مهارت پزشک متخصص از نیم ساعت برای تشخیص تا چند ساعت برای جراحی های وسیع طول می کشد ولی بطور متوسط یک تا دو ساعت طول می کشد.
یکی از روش هایی که در تشخیص ناباروری انجام می شود لاپاروسکوپی است. در جراحی لاپاروسکوپی چسبندگی، بیماری آندومتریوز، انسداد لوله ها ، کیست تخمدان ، سرطان رحم و سرطان تخمدان و ….که هر یک می تواند دلیل بر ناباروری فرد باشد تشخیص و درمان میشود.
کاربرد های عمل لاپاراسکوپی
از جمله کاربرد های جراحی لاپاروسکوپی زنان می توان موارد زیر را نام برد:
- بررسی مشکلات ناباروری در زنان
- بررسی آسیب دیدگی های ناشی از بافت آندومتریوز
- حاملگی خارج از رحم را میتوان به کمک این روش با میزان آسیب کمتر اجرا کرد
- برای تشخیص و رفع چسبندگی ناشی از بافت های اسکار این روش بسیار کارآمد است
- برداشتن رحم و تخمدان در صورت داشتن سرطان رحم و سرطان تخمدان
- اگر کیست های تخمدان زنان قابل درمان نباشند آنها را با این روش بر می دارند
- برای درمان کردن اختلالات کف لگنی مانند بی اختیاری ادرار و پرولاپس ارگان لگن نیز این روش کاربرد دارد.
- انجام عمل هیسترکتومی و آندومتریوز به روش لاپاروسکوپی
هیسترکتومی یا برداشتن رحم به روش لاپاراسکوپی روشی است که در شرایطی که درمان های دارویی و جراحی ها برای درمان موثر واقع نشود، انجام می شود.
برخی دلایل برای انجام لاپاروسکوپی تشخیصی
عبارتند از :
- عفونت های لگنی بانوان
- دردهای لگنی و شکمی ناگهانی
- آندومتریوز
- فیبروئید رحم
- کیست تخمدان یا تومورهای آن
- حاملگی خارج از رحم
- آبسه لگن یا کبد
- چسبندگی لگن
- ناباروری
- بیماری التهابی لگن
- سرطان دستگاه تناسلی
در صورت از بین نرفتن کیست با روش های غیر جراحی و ایجاد درد و ناراحتی در بیمار، جراحی کیست تخمدان به روش لاپاراسکوپی گزینه مناسبی برای درمان خواهد بود. طی انجام این جراحی، تمام تلاش جراح بر آن است که حین برداشتن کیست تخمدان، بخش اعظم تخمدان دست نخورده باقی بماند، زیرا وجود آن برای بارداری ضروری می باشد. مزایای لاپاراسکوپی نسبت به سیستکتومی سنتی تخمدان این است که بیمار مدت زمان کمتری بعد از جراحی در بیمارستان می ماند.
برخی از انواع موارد درمانی منجربه عمل لاپاروسکوپی می شود، عبارتند از:
- هیسترکتومی یا برداشتن رحم
- برداشتن تخمدانها
- بر داشتن کیست تخمدان
- برداشتن میوم
- مسدود کردن جریان خون
- به فیبروم
- درمان حاملگی خارج رحم
- تخریب بافت
- آندومتر که درمانی برای
- آندومتریوز است و یا خارج کردن اندومتریوز
- از بین بردن چسبندگی
- بستن لوله ها
- باز کردن لوله هایی که قبلاً بسته شده
هزینه عمل لاپاروسکوپی رحم چقدر است ؟
هزینه های جراحی لاپاراسکوپی رحم بستگی به عوامل متفاوتی دارد. هزینه جراحی لاپاراسکوپی رحم، بسته به شرایط بیمه بیمار، نوع بیمارستان و نوع عمل بیمار متفاوت است. این عمل شامل خدمات بیمه ای نیز می باشد. جراحی لاپاراسکوپی رحم بایستی توسط تیم متبحر، وسایل و مرکز مجهز انجام شود و تمامی این موارد بر روی هزینه جراحی تاثیر می گذارد و در مقایسه با جراحی باز هزینه های جراحی لاپاراسکوپی متفاوت خواهد بود. برای اطلاع از هزینه آن با مطب بهترین جراح لاپاراسکوپی در تهران، دکتر فاطمه چراغی تماس بگیرید.
لاپاراسکوپی رحم برای چه افرادی مناسب نیست؟
موارد منع لاپاراسکوپی
انجام لاپاراسکوپی رحم به افراد زیر توصیه نمی شود:
- خانم هایی که وزن بالایی دارند.
- خانم هایی که بیماری های قلبی و عروقی دارند.
- افراد مبتلا به مشکلات تنفسی و ریوی
- افرادی که سابقه جراحی شکم مانند سزارین دارند.
- خانم های یائسه
این افراد برای درمان مشکلات خود، باید از روش های درمانی دیگری استفاده کنند. مهم ترین این روش ها، دارو درمانی می باشد. برای آن که دارو بر بدن بیمار تاثیر بگذارد و روند بهبودی کامل شود، مدت زمان بیشتری نسبت به عمل لاپاراسکوپی رحم مورد نیاز می باشد. چنانچه بیمار برای تشخیص بیماری هایی مانند آندومتریوز و کیست تخمدان، قصد انجام این عمل را دارد، MRI، اسکن التراسوند و اسکن سونوگرافی جایگزین های مناسبی برای لاپاراسکوپی هستند. اسکن سونوگرافی می تواند از رحم و تخمدان ها تصویر ایجاد کرده و روی صفحه نمایشگر نشان دهد. برای اطلاع بیشتر از اینکه چه روشی برای درمان شما مناسب است با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت نمایید.
نتایج جراحی لاپاراسکوپی رحم
نتیجه عمل لاپاروسکوپی بستگی به جراح و نوع عمل دارد، اما اغلب اوقات بیماران یک روز پس از عمل با درد خیلی کم از بیمارستان مرخص می شوند.
چنانچه پس از عمل لاپاروسکوپی با هر یک از مشکلات زیر مواجه شدید، پزشک خود را از آن باخبر سازید.
- داشتن سردرد یا تب
- به وجود آمدن حالت تهوع یا استفراغ
- داشتن خونریزی، ترشح یا قرمزی هر یک از برش های کوچک عمل لاپاروسکوپی
- تورم ناحیه ی جراحی شده بصورت غیر عادی
- ناتوانی در ادرار کردن یا درد بسیار شدید
- دردی که با داروهای تجویز شده هم تسکین نمی یابد.
لاپاراسکوپی روشی است که بسیار باید با دقت بسیار انجام شود و نیازمند خبره و مهارت متخصص زنان و زایمان می باشد . دکتر فاطمه چراغی با سابقه درخشانی در جراحی لاپاراسکوپی ، لاپاراسکوپی را برای بسیای از افراد انجام داده و توانسته طرفداران زیادی را از آن خود کند .
درمان ناباروری با لاپاراسکوپی
درباره لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی که بسیاری از افراد درباره این دو روش سوال می پرسند باید گفت که لاپاراسکوپی یک عمل جراحی بسته است و از زیر ناف یک سانت برش می خورد و به وسیله دوربین وارد شکم می شود و دو برش که زیر پایین شکم که تقریبا اندازه نیم سانت هستند داده می شود . که این عمل جراحی در مواردی مانند کیست تخمدان است که با لاپاراسکوپی می توان عمل کرد و برای تشخیص ناباروری استفاده می شود که بدین منظور بررسی شود ناباوری به چه علتی رخ داده است آیا چسبندگی رحم وجود دارد ؟ باز و بسته بودن لوله های رحمی کنترل می شود و یا در کیسه های آندومتریوز یا کسانی که سابقه آندومتریوز دارند و احتمال چسبندگی دارند در این عمل تشخیص داده می شود . یا عمل های جراحی پیشرفته که از لاپاراسکوپی انجام می شود روش جراحی بسیار خوبی است به این دلیل که بیمار هیچگونه نیازی به بستری شدن ندارد .
رحم به دلایل مختلف نیاز به جراحی دارد. در گذشته از روش جراحی باز برای درمان برخی بیماری های رحم کمک گرفته می شد. ولی اکنون برای درمان بسیاری از مشکلات رحم و تخمدان از روش لاپاراسکوپی استفاده می شود. جراح لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یک متخصص زنان است که در زمینه انجام جراحی لاپاراسکوپی آموزش دیده است و تجربه کافی دارد. در حقیقت یک جراح لاپاراسکوپی بسیاری از مشکلات و بیماری های زنان را که مربوط به رحم و تخمدان است با انجام تکنیک خاص جراحی و ایجاد برش کمتر درمان می کند. مزیت های بیشمار جراحی لاپاراسکوپی نسبت به روش باز باعث شده است که متخصصان زنان بیشتر از پیش به انجام این جراحی ترغیب شوند.
در بسیاری از موارد متخصص سعی بر این دارد که قبل از این که ناباروری رخ دهد به عنوان مثال احتمال دارد خانمی برای این که بیماری خود را بهبود ببخشد تحت نظر شیمی درمانی قرار گیرد و تخمدان های او بر اثر شیمی درمانی دیگر نتواند کار خود را به خوبی انجام دهد و ما می توانیم با روش های مختلف این قدرت باروری را حفظ کنیم مانند فریز تخمک – فریز جنین و یا از روش لاپاراسکوپی که امروزه بسیار در بین افراد رایج است استفاده کنیم . در مواردی که دختر خانمی به سن بلوغ هنوز نرسیده است و بالغ نشده است که بتواند تخمکی درست کند که آن را بخواهیم فریز کنیم اما بنا به دلایلی نیاز است که شیمی درمانی شود و ممکن است که این تخمدانی که هنوز بالغ نشده است صدمه ببیند می توانیم بافت تخمدان را از طریق لاپاراسکوپی برداریم و به وسیله متخصص این بافت ها فریز می شوند و در آینده زمانی که این فرد تمایل داشته باشد بارور شود به وسیله لاپاراسکوپی می توان این بافت منجمد شده را به تخمدان پیوند بزنیم و تخمدان شروع به فعال شدن کند .
عمل برداشتن رحم با لاپاراسکوپی
عمل هیستروسکوپی به وسیله دوربین انجام می شود با این تفاوت که داخل رحم تحت نظر قرار می گیرد و در مواردی که بیمار دارای پولیپ باشد و یا دارای خونریزی های شدید است یا موردهایی که مربوط به داخل رحم و اندومتر می باشد این کار انجام می شود و در گذشته به صورت یک کورتاژ تشخیصی انجام می شد ولی اول با این روش با دوربین داخل رحم مشاهده می شود و اگر پولیپ و مورد دیگری مشاهده شود بررسی می شود .
به وسیله این روش که هیستروسکوپی نام دارد این پولپپ برداشته می شود و لایه های زیادی که رحم پیدا می کند و ضخیم می شود آن ها خارج می شود. این دو روش در بیماران نابارور که روش تشخیصی است که انجام می شود و یا در بیمارانی که موردهای خاص مانند پولیپ ضخامت زیاد اندومتر دارند استفاده می شود که روش های بسیار عالی می باشد که فرد می تواند استفاده کند .
کلام آخر
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان، یکی از روش های موثر و به روز درمانی محسوب می شود که به منظور تشخیص و درمان انواع بیماری های رحم و تخمدان انجام می پذیرد. این روش، جایگزین مناسبی برای جراحی باز می باشد، زیرا عوارض کمتری نسبت به جراحی باز دارد و مدت زمان بهبود آن بسیار نیز کوتاه تر می باشد. به همین علت، بانوانی که مشکلات و بیماری هایی در قسمت رحم و تخمدان خود دارند، لاپاراسکوپی را به عمل جراحی باز ترجیح می دهند.
سوالات متداول در مورد لاپاراسکوپی
سلام من قبلا یک جراحی شکمی باز داشتم میخواستم بپرسم جراحی لاپاراسکوپی برای من مناسبه؟
سلام وقت بخیر .در حالی که احتمال تبدیل جراحی شما به جراحی باز وجود دارد، جواب ما به شما مثبت است. ما معتقدیم که بیشتر بیماران شانس جراحی لاپاراسکوپی موفق را دارند. با این وجود بسیاری از جراحان بر روی شخصی که قبلا جراحی باز داشته است جراحی لاپاراسکوپی انجام نمی دهند.
میخواستم سوال کنم لاپاراسکوپی هم مثل جراحی باز درد داره؟
سلام دوست عزیز در پاسخ به این سوال باید بگوییم که جراحی لاپاراسکوپی کاملا فاقد درد نیست ولی نسبت به جراحی باز که روی شکم بیمار برشی به طول 6 تا 8 اینچ داده می شود ، بیمار متحمل درد بسیار کمتری خواهد بود. حتی امکان انجام این جراحی در افرادی که قبلا جراحی باز داشته اند ، نیز وجود دارد.