کیست شکلاتی

شاید شنیدن کیست شکلاتی برایتان کمی عجیب باشد. اما این هم مانند سایر کیست های رحم و تخمدان دارای ویژگی و ساختار های خاص خود می باشد.کیست شکلاتی معمولا در تخمدان ها تشکیل می شود و به دلیل ظاهری که دارد به آن شکلاتی گفته می شود. این نوع کیست تخمدان بیشتر در سنین یائسگی ایجاد و با تغییر در سطح استروژن باعث اختلال در عملکرد هورمون های بدن می شود. در این مطلب توضیحاتی در خصوص کیست شکلاتی و روش های تشخیص و درمان آن ارائه نموده ایم .

کیست شکلاتی چیست؟

کیست شکلاتی، در حقیقت کیست های پر خون در تخمدان هستند که به آنها آندومتریوما هم گفته می شود. آندومتریوم ها کیسه یا کیست های خوش خیمی هستند که غیر سرطانی اند و اغلب خانم هایی که دچار بیماری آندومتریوز هستند به آن دچار می شوند. این کیست ها حاوی خون های قدیمی و تیره رنگی است که تقریبا از مواد نیمه جامد تشکیل می شود و در این حالت به آن کیست تخمدان پیچیده گفته می شود.

علائم کیست شکلاتی چیست؟

خانم های مبتلا به کیست شکلاتی ، معمولا دچار اختلال در قاعدگی و یا قاعدگی دردناک می شود، همچنین ممکن است که ایشان دچار گرفتگی عضلات شکمی، لکه بینی و یا خونریزی سنگین پریودی می شوند مواردی مانند پیچ خوردن تخمدان نادر است. علائم دیگری مثل:

• دچار ترشحات تیره رنگ از واژن می شوند
• احساس درد موقع ادرار و مدفوع
• مقاربت دردناک
• بروز دردهای لگنی بین دو پریودی
• درد موقع انجام تمرینات ورزشی مثل دراز و نشست

در صورتی که درد شدید و تشدید شونده ای وجود داشته باشد که همراه با تهوع و استفراغ باشد مراجعه به پزشک و یا اورژانس بسیار مهم و ضروری است. ممکن است کیست درون تخمدان ترکیده و دچار پارگی شده باشد.

علائم پارگی کیست شکلاتی

زمانی که کیست شکلاتی دچار پارگی می شود، محتویات آن روی تخمدان ها و اندام های لگنی ریخته می شود. این ترشحات می توانند باعث بروز علائم پارگی کیست شکلات در زنان شوند. این علائم عبارتند از:

• ایجاد چسبندگی یا زخم
• عفونت
• دردهای شدید در ناحیه شکم
• دردهای شدید لگنی

با مشاهده اولین علائم از پارگی کیست شکلاتی باید فورا به پزشک و اورژانس مراجعه شود.

علت بوجود آمدن کیست شکلاتی

امروزه بیشتر از هر عامل دیگری سبک زندگی و تغذیه جزو مهم ترین عوامل ایجاد بیماری ها می باشد. در خصوص کیست های تخمدان هم این موضوع وجود دارد اما عوامل مهم دیگر برای ایجاد کیست شکلاتی، وراثت و مسائل ژنتیکی هستند که بیشتر هم در خانم های مبتلا به بیماری آندومتریوز دیده می شود. عوامل زیر نیز در تشکیل کیست های شکلاتی تخمدان نقش دارند:

• وارد شدن آسیب به رحم یا ساختارهای تولید مثلی موقع انجام عمل زایمان سزارین
• بروز اختلالات خود ایمنی در سیستم بدن
• ابتلا به بیماری آندومتریوز و عدم توجه و درمان آن
• قاعدگی عقب گرد (نفوذ خون پریودی به یک یا دو تخمدان به جای خروج آن از واژن)
• تغییرات در سطح هورمون استروژن
• وارثت

روش های تشخیص کیست شکلاتی

علائم کیست شکلاتی با برخی از بیماری های زنان مانند آندومتریوز ، تنبلی تخمدان و یا حاملگی خارج رحمی شبیه است و تشخیص آن بسیار دشوار است اگر توسط متخصص زنان و زایمان متبحر و با تجربه معاینه و بررسی نشود. مبنابراین به جز علائم، از روشهای دیگری برای تشخیص درست کیست استفاده می شود. کیست های بزرگ شکلاتی در معاینه های لگنی تشخیص داده می شوند اما اندازه برخی از کیست های شکلاتی کوچکتر از آن است که در معاینه دیده شوند. به همین منظور بهترین جراح لاپاراسکوپی از روشهای دیگری مثل:

• سونوگرافی
• آزمایش خون
• اشعه ایکس
• لاپاراسکوپی

برای تشخیص کیست شکلاتی استفاده می کنند. بعضی از زنان نیز هیچ علائمی ندارند و به دلیل ناباروری و مراجعه به پزشک کیست آنها تشخیص داده می شود.

عوارض ایجاد کیست شکلاتی

مشکلات گوارشی و قاعدگی دردناک از بارز ترین عوارض ناشی از وجود کیست های شکلاتی در خانم ها است. سایر خطرات کیست اندومتریوما عبارت است از:

• ممانعت از تخمک گذاری تخمدان
• ایجاد زخم در لوله فالوپ
• جلوگیری از لقاح تخمکی
• به هم زدن تعادل هورمون های زنانه

عوارض نامبرده مانع از بارداری می شوند و یا اینکه در روند بارداری خلل ایجاد می کنند. درمان هر نوع کیست باید در اولویت باشد تا بتوان سلامت تخمدان ها را تامین و حفظ نمود. این بیماری می تواند افزایش احتمال بارداری های پر خطر مثل حاملگی خارج رحمی و افزایش احتمال سقط جنین را در بر داشته باشد. با درمان به موقع کیست می توان از بروز این عوارض پیشگیری و در همان مراحل اولیه، کیست را درمان کرد.

راههای درمان کیست شکلاتی تخمدان

روش های مختلفی برای درمان کیست شکلاتی وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و در نظر گرفتن برخی از موارد مانند سن ، وضعیت سلامت ، تصمیمات بارداری و .. متغیر خواهد بود. درمان های دارویی اولین شیوه ها هستند که مد نظر قرار می گیرند و اگر درمان طولانی یا نا موفق باشد ممکن است نیاز به جراحی پیدا نمایید به طور کلی روش های درمان کیست شکلاتی شامل موارد زیر است:

تجویز قرص های ضد بارداری

مصرف قرص های ضد بارداری در درمان کیست های تخمدان موثر است، همچنین این دسته از داروها می تواند باعث کاهش درد قاعدگی و خونریزی شدید آن ، کاهش علائم و کاهش رشد کیست شکلاتی شود.ممکن است برخی از داروهای هورمون درمانی دیگر نیز برایتان تجویز شود. با انجام آزمایشات دوره ای روند درمان مورد بررسی قرار می گیرد.

سیستکتومی تخمدان

سیستکتومی تخمدان یکی از راههای درمان کیست شکلاتی است که با جراحی انجام می شود. برای درمان با این روش، پزشک از روش جراحی لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی برای درمان بیمار استفاده می کند. برای سیستکتومی تخمدان دوربین لاپاراسکوپ با یک برش کوچک وارد بدن زن شده و به کمک آن تخمدانها مشاهده می شوند. سپس با ابزار جراحی کیست شکلاتی برداشته می شود.

کسانی تحت این جراحی قرار می گیرند که:

• درد دارند
• کیست آنها بزرگتر از 4 سانتیمتر است
• احتمال سرطانی شدن کیست وجود داشته باشد
• وجود کیست باعث ناباروری شده باشد

زنانی که با روشهای غیر جراحی درمان نمی شود، مجبور به استفاده از گزینه های جراحی هستند.

هیسترکتومی تخمدان

زنانی که با روش سیستکتومی نیز درمان نمی شوند و علائم شدید کیست شکلات را نشان می دهند در صورتی که سن آنها بالای 35 سال و دارای فرزند باشند، پزشک مجبور به برداشتن تخمدان یا تخمدانها به روش هیسترکتومی است. در این صورت منبع رشد کیست حذف خواهد شد.